Jesteśmy całością, a nie sumą części. O holistycznym podejściu do zdrowia

Puzzle – czy 1000 pojedynczych elementów w pudełku może równać się z gotowym obrazem?
Czy brakujący ostatni puzzle w układance nie wywołuje zdenerwowania i irytacji? Prawie skończony obraz nie jest przecież kompletny bez tego jednego elementu. Satysfakcjonuje nas całość, pełne dzieło, w którym każda część ma swoje miejsce i znaczenie, a wszystkie razem tworzą jedność i harmonię.

Takie holistyczne podejście w różnych sferach życia zyskuje na coraz większej popularności. Mówimy dziś o holistycznym zdrowiu, edukacji czy nawet biznesie. Termin ten pochodzi od greckiego słowa holos, które oznacza całość lub wszystko. Do współczesnego języka został wprowadzony przez Jan’a Smuts’a w jego książce „Holism and Evolution” z 1926 roku, aby opisać filozofię, która zakłada, że rzeczywistość i zrozumienie jej wymaga spojrzenia na całość, a nie tylko na poszczególne części.

O tym, jak ważne jest holistyczne podejście do zdrowia, mówił już Platon: „Największy błąd w leczeniu ciała ludzkiego polega na tym, że lekarze nie znają całości. Żadna część nie będzie zdrowa, dopóki całość nie będzie zdrowa.”

Starożytne cywilizacje żyjąc w zgodzie z naturą i postrzegając człowieka jako całość, równowagę we wszystkich obszarach życia widziały jako istotny warunek dla zachowania zdrowia. Ojciec medycyny, Hipokrates, twierdził: „Zdrowie wymaga stanu równowagi między wpływami środowiska, sposobem życia oraz różnymi elementami ludzkiej natury.”

Podobne podejście prezentują najstarsze systemy medyczne – medycyna chińska i ajurweda. W medycynie chińskiej nie ma oddzielnych organów ani układów – wszystko jest połączone w harmonijną całość, a zdrowie to stan harmonii między energią Yin i Yang oraz swobodnym przepływem Qi (energii życiowej).
W ajurwedzie zdrowie nie jest jedynie brakiem choroby, ale stanem harmonii i równowagi między ciałem, umysłem i duszą. Choroba jest postrzegana jako niezrównoważenie trzech dosz (biologicznych sił) – Vata, Pitta i Kapha, a leczenie polega na przywróceniu harmonii między nimi.

Zatem koncepcja holistycznego zdrowia to nic nowego, była częścią ludzkiego rozumienia zdrowia i choroby przez tysiące lat.

W podejściu holistycznym pacjent nie jest jednostką chorobową, lecz doskonałym systemem, na który składają się ciało jako całość, a nie pojedyncze organy, umysł, emocje i duchowość. Zdrowie opiera się na równowadze, którą człowiek osiąga na wszystkich poziomach swojego istnienia – fizycznym, emocjonalnym i duchowym. Tym samym, uważności wymaga każdy aspekt życia – od diety, jakości snu i aktywności fizycznej po relacje rodzinne, pracę, relaks czy rozwój osobisty i duchowy.

Choroba jest w takim podejściu wynikiem nierównowagi pomiędzy tymi obszarami, a leczenie koncentruje się na dotarciu do jej przyczyn, a nie leczeniu objawów. Udział pacjenta w tym procesie jest kluczowy.

Na holistycznym rozumieniu zdrowia opiera się medycyna integracyjna, która łączy wiedzę i metody leczenia z różnych tradycji medycznych i terapeutycznych, w celu zapewnienia kompleksowej opieki pacjentowi. Jej podstawowym celem jest promowanie zdrowia i zapobieganie chorobom poprzez praktyki i działania, które wspierają zdrowie fizyczne, psychiczne, społeczne i duchowe. Medycyna integracyjna sięga po metody medycyny akademickiej, medycyny funkcjonalnej, ajurwedy, medycyny chińskiej, homeopatii, naturoterapii, osteopatii, terapii manualnych, psychoterapii, poszukując indywidualnie dopasowanych metod terapii do potrzeb i cech każdego pacjenta.

Rolę medycyny integracyjnej dostrzega Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowując możliwości włączenia sprawdzonych metod i terapii medycyny tradycyjnej i komplementarnej do systemu opieki medycznej. „Włączenie medycyny tradycyjnej do głównego nurtu opieki zdrowotnej – odpowiednio, skutecznie i przede wszystkim bezpiecznie, w oparciu o najnowsze dowody naukowe – może pomóc w wypełnieniu luk w dostępie do opieki medycznej dla milionów ludzi na całym świecie. Byłby to ważny krok w kierunku skoncentrowanego na człowieku, holistycznego podejścia do zdrowia i dobrego samopoczucia” – mówi Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO.

Skuteczność takiego podejścia potwierdza coraz więcej badań naukowych. Jednak to przede wszystkim wzrost świadomości społecznej w zakresie dbałości o zdrowie, potrzeba całościowego zadbania o swój dobrostan i otwartość na różne formy i metody terapeutyczne sprawiają, że holistyczny model leczenia i medycyna integracyjna zaczynają odgrywać istotną rolę w systemie opieki zdrowotnej.

Polecajki książkowe

Medycyna holistyczna

Stacie Stephenson

Przestańmy traktować swoje dobre samopoczucie i zdrowie jak coś, nad czym nie da się zapanować. Współczesne postrzeganie dobrego samopoczucia jest często fragmentaryczne, koncentruje się na konkretnych objawach, a nie na człowieku jako całości. Dr Stacie Stephenson przedstawia czytelnikom nowe spojrzenie na zdrowie. Ta uznana, wiodąca specjalistka w dziedzinie medycyny funkcjonalnej i integracyjnej pomogła tysiącom osób, skupiając się nie na leczeniu choroby, ale na budowaniu ich własnego zdrowia, dając im wiedzę, pewność siebie i inspirację, bez których nie byliby w stanie tego zrobić. Każdy kto przeczyta tę książkę może odmienić swoje życie poprzez wykorzystanie zawartych w niej narzędzi pozwalających na transformację w zakresie poziomu energii, masy ciała, sprawności fizycznej i ogólnego samopoczucia – poczynając od poprawy jakości snu aż po budowanie żelaznego systemu odpornościowego. Autorka zaczyna od podstaw, takich jak wybór najlepszej diety, podkreśla zasadnicze znaczenie ćwiczeń fizycznych oraz więzi międzyludzkich dla witalności i długowieczności. Następnie przedstawia holistyczne podejście do poprawy zdrowia i wskazówki, jak to osiągnąć. Książka została podzielona na praktyczne podrozdziały: o suplementach, detoksykacji, odżywianiu, zawiera również psychologiczny aspekt, pokazujący w jaki sposób myśleć o pojawiających się w naszym życiu chorobach. Barwny, ciepły i pełen pozytywnej energii ton książki sprawia, że jest ona jak przyjaciel, który okazuje się wiodącym autorytetem w dziedzinie zdrowia i chętnie bierze czytelnika pod swoje skrzydła. Oprócz praktycznych porad, Stephenson motywuje i inspiruje czytelników tym, że dobre zdrowie może wywoływać efekt rozchodzącej się fali, która zmienia całą rodzinę i lokalną społeczność, a nawet pomaga w budowie wibrującego pozytywną energią świata. Program zawarty w Medycynie holistycznej krok po kroku pomaga podejmować fundamentalne zmiany stylu życia, pokazując jak odzyskać zdrowie i promieniować pozytywną energią nie tylko na zewnątrz, ale i wewnątrz siebie.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Bądź. Holistyczne ścieżki zdrowia

Orina Krajewska


Czy długowieczność jest możliwa? Czy można uniknąć chorób cywilizacyjnych? Jak sobie z nimi radzić? Jak walczyć, by wygrać lub poprawić komfort życia w chorobie?

Co roku w Polsce około stu pięćdziesięciu tysięcy osób dowiaduje się, że ma chorobę nowotworową. Nowotwory złośliwe, choroby przewlekłe czy autoimmunologiczne znamy coraz częściej z najbliższego otoczenia.

Pacjenci i ich bliscy są zwykle zagubieni i nierzadko pozostawieni samym sobie. W aktach desperacji krążą po omacku między medycyną konwencjonalną i alternatywną, nie wiedząc, komu ufać. Tymczasem idealna ścieżka zarówno zapobiegania, jak i leczenia to medycyna integralna – spojrzenie na pacjenta w sposób holistyczny, uwzględniający indywidualne potrzeby chorego i jego preferencje, z poszanowaniem jedności ciała, psychiki i ducha.

Książka jest zbiorem kilkunastu rozmów przeprowadzonych przez Orinę Krajewską z wybitnymi specjalistami reprezentującymi różne dziedziny związane ze zdrowiem człowieka – od medycyny konwencjonalnej, przez medycynę wschodnią, ziołolecznictwo, leczenie dietą i ruchem, po psychologię i duchowość. Wśród rozmówców są prof.: genetyk prof. Jan Lubiński, psycholog Wojciech Eichelberger, specjalistka medycyny holistycznej dr Preeti Agrawal czy prof. Medycyny chińskiej Li Jie.

Książka jest przewodnikiem dla tych, którzy chcą już dziś holistycznie zadbać o zdrowie swoje i swoich bliskich.

Więcej informacji

https://www.who.int/health-topics/traditional-complementary-and-integrative-medicine#tab=tab_1

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1550830709002341?via%3Dihub

https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/acu.2015.1120