Ostry, lekko cierpki, korzenny smak, mało atrakcyjny wygląd, a drzemie w nim wielka moc. Imbir to wieloletnia roślina tropikalna, której najbardziej znaną i wykorzystywaną częścią jest kłącze. To właśnie ono znajduje szerokie zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Roślina należy do rodziny imbirowatych, a jej nie mniej znanymi kuzynami są kardamon, galangal czy kurkuma.
Uważa się, że imbir pochodzi z południowej Azji, gdzie był znany i wykorzystywany już ponad 5000 lat temu. W starożytnych Indiach i Chinach imbir był ceniony przede wszystkim ze względu na swoje właściwości lecznicze. Stosowano go przy problemach trawiennych, bólach głowy, a nawet jako afrodyzjak. W średniowiecznej Europie, ze względu na swoją cenę, był oznaką prestiżu i bogactwa, cenioną na królewskich dworach. Dodawano go do potraw, napojów, a nawet używano jako składnik perfum. Rozwój handlu morskiego przyczynił się do obniżenia ceny imbiru i jego szybkiego rozpowszechnienia na całym świecie.
Swoje właściwości imbir zawdzięcza zawartości wielu cennych składników, z których najważniejszy to gingerol odpowiedzialny za charakterystyczny, ostry smak oraz shogaol, który powstaje z gingerolu podczas przetwarzania imbiru. Substancje te posiadają m.in. właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Korzeń zawiera także witaminy z grupy B, witaminę C, potas, magnez i żelazo, a także flawonoidy, czyli naturalne przeciwutleniacze. Za charakterystyczny aromat imbiru odpowiadają zawarte w nim olejki eteryczne.
Znaczna liczba badań potwierdza, że imbir może być skutecznym remedium na problemy żołądkowo-jelitowe – wspomaga trawienie, pomaga przy wzdęciach, zaparciach, wymiotach i nudnościach. Wykorzystywany jest w łagodzeniu objawów choroby lokomocyjnej. Korzystnie wpływa na układ odpornościowy, a jego działanie przeciwbólowe i rozgrzewające często wykorzystywane jest w walce z przeziębieniami i infekcjami sezonowymi. Właściwości przeciwzapalne imbiru czynią go wartościowym środkiem łagodzącym stany zapalne układu pokarmowego, oddechowego, krążenia czy kostnego.
Bardzo obiecujące są też badania nad wykorzystaniem imbiru w profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych. Składniki imbiru posiadają wysoki potencjał w zakresie hamowania wzrostu komórek nowotworowych – gingerol i shogaol mogą spowalniać namnażanie się komórek nowotworowych poprzez indukowanie apoptozy (programowanej śmierci komórki). Jednak to przede wszystkim działanie wspomagające podczas chemio- i radioterapii cenią sobie pacjenci przechodzący leczenie onkologiczne. Napary z imbiru i inhalacje z wykorzystaniem olejku imbirowego działają przeciwbólowo i łagodząco na problemy ze strony układu pokarmowego, jak nudności i wymioty.
Świeży i suszony imbir stanowi atrakcyjny dodatek do wielu potraw będąc jednocześnie elementem profilaktyki zdrowotnej. Korzeń może być dodawany zarówno do dań słodkich (desery, konfitury, ciasta), jak i słonych (zupy, dania warzywne, mięsne i rybne, sosy), a także do różnych wersji napojów (napary, herbaty, lemoniady, soki). W wersji marynowanej jest dodatkiem do potraw kuchni azjatyckiej. Kilka kropel naturalnego olejku wysokiej jakości może być dodane do dań lub stosowane do aromaterapii czy masażu. Możliwości wykorzystania imbiru są praktycznie nieograniczone, a jego spożywanie może wzmocnić odporność i poprawić ogólne samopoczucie. Warto zatem włączyć go do codziennej diety i cieszyć się jego dobroczynnym działaniem!
***
Propozycje potraw z imbirem
▪︎ Krem dyniowy z imbirem i kurkumą
Składniki: (porcja dla 4 osób)
💚 1 średnia dynia Hokkaido
💚 1 średnia cebula
💚 kawałek białej części pora
💚 2 ząbki czosnku
💚 2 cm kawałek imbiru
💚 2 cm kawałek kurkumy
💚 gałka muszkatołowa
💚 sól, pieprz
💚 oliwa z oliwek
Przygotowanie:
Dynię wyszorować szczotką do warzyw pod ciepłą wodą. Rozkroić, wydrążyć środek z pestkami, odciąć ogonek, pokroić na kawałki średniej wielkości. Cebulę i por obrać, pokroić w małe kawałki. Imbir, kurkumę i czosnek obrać i wycisnąć przez praskę do czosnku. W garnku rozgrzać kilka łyżek oliwy z oliwek, wrzucić imbir, kurkumę i czosnek, następnie cebulę i por, oprószyć gałką muszkatołową i chwilę poddusić. Dorzucić dynię, całość chwilkę poddusić. Dodać tyle wody, żeby zakryła warzywa i gotować do miękkości dyni. Na koniec dodać sól i pieprz do smaku i zblendować do konsystencji kremu.
Podawać z podprażonymi pestkami dyni i/lub grzankami z chleba żytniego na zakwasie.
▪︎ Koktajl z imbirem
Składniki: (porcja dla 1-2 osób)
💚 1 jabłko
💚 1 łodyga selera naciowego
💚 sok z połówki cytryny
💚 1 cm kawałek imbiru
💚 szczypta kurkumy w proszku
💚 woda
Przygotowanie:
Seler i jabłko wymyć, usunąć gniazdo nasienne. Imbir obrać. Wszystkie składniki zmiksować ze szczyptą kurkumy, sokiem z cytryny i odrobiną wody. Wodę można zastąpić sokiem z aloesu. Wypić zaraz po przygotowaniu.
***
Źródła:
Cancer preventive properties of ginger: a brief review
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S027869150600322X?via=ihub
Mechanisms of Chemopreventive and Therapeutic Proprieties of Ginger Extracts in Cancer
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmid/34202966
Gastroprotective activity of essential oils from turmeric and ginger
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24756059
Effects of inhaled ginger aromatherapy on chemotherapy-induced nausea and vomiting and health-related quality of life in women with breast cancer
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0965229915000540?via=ihub
Efficacy and Safety of Ginger on the Side Effects of Chemotherapy in Breast Cancer Patients: Systematic Review and Meta-Analysis
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmid/36232567
Effect of Ginger on Inflammatory Diseases
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmid/36364048
Ginger on Human Health: A Comprehensive Systematic Review of 109 Randomized Controlled Trials
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmid/31935866
***
Autorka: Joanna Niewolik
