Listopad to miesiąc poświęcony profilaktyce jednego z najczęściej bagatelizowanych, a jednocześnie niezwykle groźnego nowotworu – raka jamy ustnej. W tym czasie lekarze, studenci stomatologii i organizacje zdrowotne w całej Polsce intensyfikują działania edukacyjne w ramach kampanii „Niebieskie Usta”, której symbolem są niebiesko pomalowane usta – znak czujności onkologicznej i troski o zdrowie jamy ustnej. Fundacja do walki z nowotworem jamy ustnej „Z uśmiechem przez życie” jak co roku wspiera Kampanię, informując o znaczeniu profilaktyki nowotworowej.
„Niebieskie Usta 2025” – zbadaj się, zanim będzie za późno
Celem tegorocznej edycji kampanii jest zachęcenie jak największej liczby osób do regularnego samobadania jamy ustnej oraz do zgłaszania się na kontrolne wizyty u specjalistów. To proste działania, które mogą uratować życie. Wczesna diagnoza ma ogromne znaczenie – statystyki pokazują, że aż 80% pacjentów przeżywa 5 lat, jeśli nowotwór zostanie wykryty w początkowym stadium. Niestety, wciąż ponad połowa przypadków diagnozowana jest zbyt późno, co znacznie pogarsza rokowania.
Alarmujące statystyki – przybywa zachorowań
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, liczba zachorowań na raka jamy ustnej w Polsce stale rośnie.
- W 2010 roku chorobę zdiagnozowano u 2709 mężczyzn i 960 kobiet.
- W 2022 roku liczby te wzrosły do 3176 mężczyzn i 1345 kobiet.
Rak jamy ustnej stanowi już ok. 2,5% wszystkich nowotworów złośliwych w Polsce. To problem, który wymaga większej uwagi – zarówno ze strony społeczeństwa, jak i środowiska medycznego.
Kto jest w grupie ryzyka?
Szczególnie narażone na rozwój raka jamy ustnej są osoby:
- po 40. roku życia (zwłaszcza te, które nie odwiedzają regularnie dentysty),
- palące papierosy lub używające innych wyrobów nikotynowych,
- nadużywające alkoholu,
- z obciążeniem genetycznym,
- zakażone wirusem HPV.
Ryzyko rośnie również u osób, które utraciły naturalne uzębienie i nie wykonują regularnych badań kontrolnych jamy ustnej.
Samobadanie w niecałą minutę – pierwszy krok do profilaktyki
Regularne samobadanie jamy ustnej trwa zaledwie około minuty, a może mieć kluczowe znaczenie. Co powinno zwrócić naszą uwagę?
- białe lub czerwone plamki o wyraźnych granicach,
- niegojące się afty i owrzodzenia (ponad 2 tygodnie),
- zgrubienia, narośla, guzki,
- drętwienie języka lub wewnętrznych tkanek,
- trudności z przełykaniem, mówieniem, bóle przy żuciu.
W razie jakichkolwiek objawów, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem stomatologiem lub laryngologiem.
Profilaktyka ma moc
Przypominamy: rak jamy ustnej to nowotwór, który można wykryć wcześnie i skutecznie leczyć. Wystarczy czujność, wiedza i regularna profilaktyka, a listopad to doskonały moment, by zadbać o swój i bliskich uśmiech na długie lata.
– – –
Materiał przygotowany przez Fundację „Z uśmiechem przez życie”.
Fundacja „Z uśmiechem przez życie” działa nieprzerwanie od blisko 15 lat jako organizacja pożytku publicznego (OPP). Naszą misją jest promowanie profilaktyki raka jamy ustnej i wprowadzanie czujności onkologicznej do codziennej praktyki stomatologicznej. Fundacja edukuje, wspiera i organizuje wydarzeń z zakresu profilaktyki i zdrowia jamy ustnej. Szczególnie ważne jest dla nas dbanie o dostępność badań przesiewowych i zwiększanie świadomości pacjentów, m.in. poprzez edukację na temat samokontroli stanu błony śluzowej jamy ustnej. Naszym flagowym projektem są Dni Otwarte, podczas których we współpracy z gabinetami stomatologicznymi w całej Polsce oferujemy bezpłatne badania skriningowe w kierunku zmian nowotworowych jamy ustnej. Do tej pory przebadaliśmy ponad 7 tys. osób, z czego aż 931 zostały skierowane do dalszej diagnostyki. W akcję zaangażowało się już ponad 130 gabinetów stomatologicznych.
