Santosh Rao, Channing J. Paller, Ana Maria Lopez, Eugene Ahn, Jodi MacLeod, Ting Bao i Linda E. Carlson z Society for Integrative Oncology pokazują, w jaki sposób onkologia integracyjna zmienia opiekę nad chorymi na nowotwory.
Rak pozostaje jedną z głównych przyczyn śmierci i cierpienia na świecie — w 2020 roku odnotowano blisko 20 milionów nowych przypadków i 10 milionów zgonów [1]. Znaczący wpływ na rozwój choroby oraz śmiertelność mają modyfikowalne czynniki stylu życia, takie jak: niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, nadwaga, zaburzenia metaboliczne, palenie tytoniu oraz spożywanie alkoholu [2].
Postępy w diagnostyce i leczeniu doprowadziły do zwiększenia przeżywalności, ale przeżyciu raka często towarzyszą choroby współistniejące i objawy związane z leczeniem. Zmęczenie, ból, lęk, depresja, neuropatia, zaburzenia snu i zaburzenia poznawcze są powszechne i wymagają interwencji klinicznej. Onkologia integracyjna wykazuje skuteczność w łagodzeniu tych problemów i ma potencjał, by zrewolucjonizować opiekę nad pacjentami z chorobą nowotworową.
Definicja onkologii integracyjnej
Stowarzyszenie Onkologii Integracyjnej (Society for Integrative Oncology – SIO) definiuje onkologię integracyjną jako:
„…dziedzinę opieki onkologicznej skoncentrowaną na pacjencie i opartą na dowodach naukowych, która łączy techniki pracy z umysłem i ciałem, naturalne produkty i/lub modyfikacje stylu życia wywodzące się z różnych tradycji z konwencjonalnym leczeniem nowotworów. Celem onkologii integracyjnej jest optymalizacja zdrowia, jakości życia oraz wyników klinicznych na każdym etapie leczenia onkologicznego, a także wspieranie aktywnego udziału pacjentów w profilaktyce, terapii i okresie rekonwalescencji.” [3]
Onkologia integracyjna nie stanowi alternatywy dla leczenia konwencjonalnego, lecz je wspiera i uzupełnia. Zastępowanie sprawdzonych metod terapii nowotworów tzw. leczeniem alternatywnym wiąże się z gorszymi rokowaniami i wyższą śmiertelnością [4]. Właśnie dlatego amerykański Narodowy Instytut Zdrowia zmienił nazwę swojego centrum badań z „alternatywnego” na „integracyjne” [5], a w ślad za nim podobnie postąpiły inne instytucje i czasopisma naukowe.
W Stanach Zjednoczonych coraz więcej ośrodków onkologicznych włącza do swojej oferty terapie integracyjne, takie jak: akupunktura, masaż, medytacja, joga, poradnictwo dietetyczne, zalecenia dotyczące aktywności fizycznej, suplementacja oraz stosowanie naturalnych produktów [6]. Tego typu podejście często wiąże się z mniejszą liczbą działań niepożądanych niż leczenie farmakologiczne i może przyczyniać się do poprawy ogólnego stanu zdrowia pacjentów [7].
Tradycyjne praktyki medyczne
Onkologia integracyjna obejmuje również tradycyjne praktyki lecznicze, pod warunkiem że istnieją dla nich wiarygodne dane naukowe potwierdzające ich skuteczność. W wielu regionach świata tego typu metody funkcjonują równolegle z konwencjonalną medycyną alopatyczną i są łatwo dostępne dla pacjentów z chorobą nowotworową.
Uznając potrzebę pogłębionych badań nad rdzennymi i tradycyjnymi formami leczenia, amerykański Narodowy Instytut Raka (National Cancer Institute) zorganizował w 2020 roku wirtualne spotkanie ekspertów poświęcone integracyjnym podejściom do profilaktyki nowotworów i opieki nad pacjentami onkologicznymi (International Perspectives on Integrative Medicine for Cancer Prevention and Cancer Patient Management) [8].
Potrzeba wytycznych w zakresie integracyjnej opieki onkologicznej
Wielu pacjentów onkologicznych poszukuje terapii integracyjnych, jednak nie zawsze dzieli się tą informacją z zespołem medycznym. Z drugiej strony, wielu pracowników ochrony zdrowia nie czuje się wystarczająco przygotowanych, by udzielać rzetelnych, opartych na dowodach porad w tym zakresie [9].
Tymczasem świadome i kompetentne wsparcie ze strony personelu medycznego pozwala na stworzenie spójnej, spersonalizowanej i skoordynowanej strategii leczenia, która integruje podejścia konwencjonalne z terapiami wspomagającymi. Takie podejście może skutecznie łagodzić objawy, poprawiać jakość życia pacjenta i wzmacniać jego poczucie wpływu na proces leczenia.
Obecnie prowadzone są również badania nad biologicznymi mechanizmami działania terapii integracyjnych oraz ich potencjalnym wpływem na ryzyko nawrotu choroby.
Wytyczne dotyczące onkologii integracyjnej
Stowarzyszenie Onkologii Integracyjnej (SIO) opublikowało szereg opartych na dowodach naukowych wytycznych klinicznych, opracowanych zgodnie ze standardową metodologią. Choć nie mają one charakteru wiążącego, wywierają realny wpływ na praktykę kliniczną i proces wspólnego podejmowania decyzji przez pacjentów i lekarzy, opartych na najlepszych dostępnych danych.
W 2014 roku opublikowano skróconą wersję dokumentu pt. „Wytyczne praktyki klinicznej dotyczące stosowania terapii integracyjnych jako opieki wspomagającej u pacjentek z rakiem piersi” [10]. Dokument ten został zaktualizowany i rozszerzony w 2017 roku [11], a w 2018 roku zatwierdzony przez Amerykańskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ASCO) [12]. Do tej pory wytyczne te zostały pobrane ponad 67 000 razy.
W 2022 roku SIO i ASCO współorganizowały konferencję i opublikowały wspólne wytyczne zatytułowane:„Medycyna integracyjna w leczeniu bólu w onkologii: Wytyczne Stowarzyszenia Onkologii Integracyjnej–ASCO” [13]. Był to pierwszy z serii dokumentów opracowywanych wspólnie przez te dwie prestiżowe organizacje. Celem ich jest wdrażanie integracyjnych metod leczenia objawowego opartych na dowodach naukowych w praktyce klinicznej na całym świecie.
Również National Comprehensive Cancer Network (NCCN) – organizacja, której wytyczne często wykorzystywane są przez decydentów do ustalania standardów opieki – uwzględniła w swoich rekomendacjach interwencje integracyjne w zakresie łagodzenia objawów oraz opieki nad osobami, które przeżyły chorobę nowotworową. To dodatkowo wzmacnia pozycję onkologii integracyjnej jako uznanej części standardowej opieki onkologicznej.
Bariery we wdrażaniu wytycznych
Jedną z głównych przeszkód w upowszechnieniu onkologii integracyjnej jest brak refundacji zalecanych terapii przez systemy ubezpieczeń zdrowotnych [14]. W efekcie dostęp do tych metod leczenia jest nierówny i silnie uzależniony od kraju zamieszkania. Pacjenci, którzy chcą korzystać z terapii opartych na wytycznych, często muszą ponosić ich koszty z własnej kieszeni, co pogłębia nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej.
Choć wytyczne kliniczne są często warunkiem koniecznym do objęcia świadczeń refundacją, same w sobie nie wystarczają do powszechnego wdrożenia ubezpieczenia – potrzebne są tu również działania rzecznicze.
Dalsze badania nad efektywnością kliniczną i opłacalnością onkologii integracyjnej mogą odegrać ważną rolę w kształtowaniu polityk zdrowotnych. Projektowanie modeli opieki odpowiadających wyzwaniom globalnej równości zdrowotnej może ułatwić wprowadzenie integracyjnego podejścia w różnych społecznościach.
Co istotne, onkologia integracyjna stawia pacjenta w centrum uwagi, co naturalnie sprzyja opiece zdrowotnej uwzględniającej uwarunkowania kulturowe. Obecnie prowadzone badania mają na celu zwiększenie dostępu do sprawiedliwej, kompleksowej opieki onkologicznej w skali globalnej.
Włączenie onkologii integracyjnej do opieki onkologicznej na całym świecie
Trwające, rygorystyczne badania naukowe mają na celu określenie najbardziej efektywnych zastosowań i modeli wdrażania terapii komplementarnych w kontekście leczenia nowotworów. Kluczowe dla ich upowszechnienia będzie dzielenie się wynikami badań i praktyczną wiedzą nie tylko z personelem medycznym, ale również z pacjentami i ich opiekunami.
Zapewnienie równego dostępu do opieki onkologicznej opartej na dowodach naukowych, w tym terapii integracyjnych – bez względu na dochód, położenie geograficzne czy status społeczny – może mieć transformujący wpływ na system opieki onkologicznej.
Źródło: https://www.openaccessgovernment.org/integrative-oncology-transforming-cancer-care-patients/150645/
1. World Health Organization. International Agency for Research on Cancer. The Global Cancer Observatory. December 2020. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/39-All-cancers-fact-sheet.pdf
2. The Global Burden of Cancer Attributable to Risk Factors, 2010-19; A Systematic Analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lance. 400 (10352, p563-91, Aug 20, 2022).
3. Witt CM, Balneaves LG, Cardoso MJ, et al. A comprehensive definition for integrative oncology. J Natl Cancer Inst Monogr. 2017;2017(52):lgx012. doi:10.1093/jncimonographs/lgx012.
4. Johnson SB, et al. Complementary medicine, refusal of conventional cancer therapy, and survival among patients with curable cancers. JAMA Oncol. 2018;4:1375–1381. doi: 10.1001/jamaoncol.2018.2487.
5. National Institutes of Health Press Release. NIH complementary and integrative health agency gets new name: The National Center for Complementary and Alternative Medicine is now the National Center for Complementary and Integrative Health. December 17, 2014. https://www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-complementary-integrative-health-agency-gets-new-name
6. Yun H. et al. Growth of Integrative Medicine at Leading Cancer Centers Between 2009 and 2016: A Systematic Analysis of NCI-Designated Comprehensive Cancer Center Websites. J Natl Cancer Inst Monogr. 2017 (52), Nov 2017.
7. Latte-Naor S, Mao JJ. Putting Integrative Oncology into Practice: Concepts and Approaches. J Oncol Pract. 2019 Jan; 15(1): 7–14. doi: 10.1200/JOP.18.00554.
8. National Cancer Institute. Virtual Meeting: International Perspectives on Integrative Medicine for Cancer Prevention and Cancer Patient Management. October 27-30, 2020. https://www.cancer.gov/about-nci/organization/cgh/events/integrative-medicine-cancer-prevention-cancer-patient-management
9. R Lee et al. National Survey of US Oncologists’ Knowledge, Attitudes, and Practice Patterns Regarding Herb and Supplement Use by Patients with Cancer. JCO Vol 32 (36), Dec 20, 2014.
10. Greenlee H, Balneaves LG, Carlson LE, et al. Clinical practice guidelines on the use of integrative therapies as supportive care in patients treated for breast cancer. J Natl Cancer Inst Monogr 2014;2014(50):346– 358; doi: 10.1093/jncimonographs/lgu041.
11. Greenlee H, DuPont-Reyes MJ, Balneaves LG, et al. Clinical practice guidelines on the evidence-based use of integrative therapies during and after breast cancer treatment. CA Cancer J Clin 2017;67(3):194–232; doi:10.3322/caac.21397.
12. Lyman GH, Greenlee H, Bohlke K, et al. Integrative therapies during and after breast cancer treatment: ASCO endorsement of the SIO clinical practice guideline. J Clin Oncol 2018;36(25):2647–2655; doi: 10.1200/JCO.2018.79.2721.
13. Mao J et al. Integrative Medicine for Pain Management in Oncology: Society for Integrative Oncology-ASCO Guideline. JCO, DOI: 10.1200/OP.22.00622 JCO Oncology Practice, Oct 19, 2022.
14. National Institutes of Health. National Center for Complementary and Integrative Care. Paying for Complementary and Integrative Health Approaches. 2016. https://www.nccih.nih.gov/health/paying-for-complementary-and-integrative-health-approaches
