Czym jest medycyna integracyjna?
Medycyna integracyjna to podejście do leczenia, które łączy medycynę akademicką z terapiami naturalnymi, takimi jak: ziołolecznictwo, akupunktura, dieta terapeutyczna, medytacja, joga, aromaterapia czy techniki oddechowe.
Podejście to opierające się na holistycznym rozumieniu zdrowia i choroby, swoimi początkami sięga czasów starożytnych. Egipscy, greccy, chińscy czy hinduscy lekarze wykorzystywali różnorodne metody lecznicze, łącząc je dla optymalnego wsparcia chorego, stawiając w centrum zainteresowania człowieka, nie chorobę.
Hipokrates, uznawany za ojca medycyny, był także prekursorem podejścia integracyjnego w leczeniu człowieka. W jego filozofii zdrowie było wynikiem równowagi ciała, umysłu i środowiska, a choroba – skutkiem zaburzenia tej naturalnej harmonii.
Współcześnie zainteresowanie medycyną integracyjną zaczęło rosnąć w latach 70. i 80. XX wieku. Wraz z dynamicznym rozwojem nauki i medycyny pojawił się również trend propagujący naturalne metody leczenia i praktyki wywodzące się ze starych systemów medycznych – indyjskiej ajurwedy i medycyny chińskiej, które traktują człowieka jako jedność ciała, umysłu i ducha.
Obecnie coraz więcej ośrodków medycznych i szpitali, obok tradycyjnych metod leczenia, oferuje również terapie uzupełniające, takie jak akupunktura, akupresura, medytacja, joga, techniki relaksacyjne czy terapia dietetyczna. Liczne badania naukowe potwierdzają skuteczność wielu z tych terapii oraz ich pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie pacjentów.
What is integrative medicine? Andrew Weil, M.D. https://www.youtube.com/watch?v=4pXsm3qaFIk&pp=ygUUaW50ZWdyYXRpdmUgbWVkaWNpbmU%3D
The Advantages Of Integrative Medicine | Andrew Weil, M.D. https://www.youtube.com/watch?v=yInW-itmIoo
What Mayo Clinic experts say about integrative medicine https://www.youtube.com/watch?v=HoSSGqP5Gh4
Mayo Clinic Minute: What is integrative health and how can it help? https://www.youtube.com/watch?v=Bsa98vRYhrs
The Roles of Integrative Medicine in the New Paradigm https://www.youtube.com/watch?v=ebzkKD78Q6c
Czym się wyróżnia medycyna integracyjna?
✅ Stawia pacjenta w centrum uwagi – traktuje go całościowo: ciało, umysł i emocje.
✅ Uwzględnia styl życia, środowisko, odżywianie i emocje jako czynniki wpływające na zdrowie.
✅ Łączy najlepsze praktyki medycyny akademickiej z terapiami wspierającymi, które mają potwierdzone działanie.
✅ Kładzie duży nacisk na profilaktykę, zdrowe nawyki i wspieranie naturalnych zdolności organizmu do samoleczenia.
Na czym polega integracyjne leczenie nowotworów?
Integracyjna onkologia to obszar opieki nad osobami chorymi na raka skoncentrowany na pacjencie, oparty na dowodach naukowych, który wykorzystuje techniki łączące umysł i ciało, naturalne produkty i modyfikacje stylu życia pochodzące z różnych tradycji, równolegle do konwencjonalnych metod leczenia.
Jej celem jest:
✅ optymalizacja zdrowia, jakości życia i wyników klinicznych na każdym etapie leczenia choroby nowotworowej,
✅ zwiększenie świadomości w zakresie profilaktyki,
✅ aktywizowanie pacjenta jako świadomego uczestnika procesu zdrowienia.
Koncepcja integracyjnego leczenia stawia w centrum człowieka i dąży do możliwie najpełniejszego zaspokojenia jego indywidualnych potrzeb — zarówno w obszarze zdrowia fizycznego i psychicznego, jak i emocji, duchowości oraz relacji społecznych.
Jej podstawą jest holistyczne podejście, które zakłada leczenie całej osoby, a nie tylko choroby. Pacjent jest świadomym i zaangażowanym uczestnikiem procesu leczenia i powrotu do zdrowia, a dzięki dostępowi do wiedzy i możliwości współdecydowania o wyborze terapii, zyskuje realny wpływ na przebieg swojego leczenia.
Terapie wspomagające leczenie akademickie oferują możliwości:
✅ poprawy jakości życia,
✅ łagodzenia objawów choroby,
✅ redukcji skutków ubocznych terapii przeciwnowotworowych, takich jak zmęczenie, bezsenność, uderzenia gorąca, obrzęki, nudności czy ból.
Mogą być również stosowane po zakończeniu leczenia, wspierając szybszą regenerację organizmu i powrót do pełni sił.
Jakie terapie wykorzystywane są w integracyjnym leczeniu nowotworów?
Są to przede wszystkim:
- Dietetyka i suplementacja żywieniowa
- Aktywność fizyczna
- Praktyki tradycyjnej medycyny chińskiej: akupunktura, akupresura, masaże, ziołolecznictwo
- Praktyki ajurwedyjskie
- Joga, tai chi i qigong
- Mindfulness i medytacja
- Terapie manualne: chiropraktyka, osteopatia
- Fitoterapia
- Aromaterapia
- Arteterapia
- Muzykoterapia
Podsumowanie
W Europie i Stanach Zjednoczonych ok. 40-50% pacjentów onkologicznych wybiera terapie uzupełniające jako część swojego leczenia. Badania pokazują, że podejście integracyjne poprawia wyniki leczenia, jakość życia, pomaga złagodzić obciążenie chorobą i skutki uboczne konwencjonalnych metod leczenia. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest tworzenie przez liczne ośrodki medyczne oddziałów onkologii integracyjnej, gdzie odpowiednio przygotowani lekarze i terapeuci towarzyszą pacjentom w ich zdrowieniu (np. Klinika Mayo, Memorial Sloan Kettering, Charité Universitätsmedizin). Aktywnie działają również organizacje, takie jak np. amerykańskie Society of Integrative Oncology czy European Society of Integrative Oncology, które opracowują zasady i standardy leczenia integracyjnego, prowadzą i publikują badania na temat metod takiego leczenia, a przede wszystko szerzą świadomość i wiedzę wśród pacjentów i personelu medycznego.
Mayo Clinic Minute: How integrative medicine can help people with cancer https://www.youtube.com/watch?v=VGVjC_WganM
Kwestię integracyjnego leczenia podejmuje też w swoich działaniach na rzecz poprawy efektywności leczenia nowotworów Parlament Europejski. W rezolucji z 16 lutego 2022r. (Strengthening Europe in the fight against cancer – towards a comprehensive and coordinated strategy 2020/2267(INI)) podkreśla fakt, że naukowo uznana medycyna integracyjna, zatwierdzona przez organy odpowiedzialne za zdrowie publiczne, może przynieść korzyści pacjentom w kontekście leczenia chorób, takich jak rak. Akcentuje też znaczenie opracowania holistycznego, integracyjnego i skoncentrowanego na pacjencie podejścia oraz zachęcanie, w odpowiednich przypadkach, do wspomagającego stosowania tych terapii pod nadzorem profesjonalistów medycznych.
Integrative Medicine under the spotlight in the European Parliament https://www.ivaa.info/integrative-medicine-under-the-spotlight-in-the-european-parliament
Strengthening Europe in the fight against cancer
European Parliament resolution of 16 February 2022 on strengthening Europe in the fight against cancer – towards a comprehensive and coordinated strategy (2020/2267(INI))
https://cam-europe.eu/wp-content/uploads/2022/03/20202267INI.pdf
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) od lat podkreśla znaczenie integracji medycyny tradycyjnej, komplementarnej i integracyjnej z narodowymi systemami opieki zdrowotnej. W swoich licznych apelach WHO zachęca państwa członkowskie do podejmowania działań, które umożliwią łączenie tradycyjnych metod leczenia z nowoczesną biomedycyną – zawsze w oparciu o dowody naukowe, bezpieczeństwo pacjenta i poszanowanie lokalnego dziedzictwa.
A review of the WHO strategy on traditional, complementary, and integrative medicine from the perspective of academic consortia for integrative medicine and health https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11201178/
Kluczowe inicjatywy WHO:
Globalne Centrum Medycyny Tradycyjnej (GTMC), które pełni funkcję międzynarodowego centrum wiedzy o medycynie tradycyjnej. Jego działania koncentrują się na budowaniu bazy i prowadzeniu badań, wzmacnianiu systemów opieki zdrowotnej, wspieraniu zrównoważonego rozwoju i równości, rozwijaniu innowacji i technologii z myślą o globalnym zdrowiu. Jednostka TCI (Traditional, Complementary and Integrative Medicine Unit)
Jednostka TCI (Traditional, Complementary and Integrative Medicine Unit) współpracuje z państwami członkowskimi oraz partnerami, promując integrację medycyny tradycyjnej i komplementarnej z narodowymi systemami opieki zdrowotnej, bazując na naukowych dowodach skuteczności i bezpieczeństwa.
Plany na 2025 rok
29 listopada 2024r. w Genewie odbyło się spotkanie Grupy Przyjaciół Medycyny Tradycyjnej, podczas którego uzgodniono kierunki wspólnych działań na rok 2025. W centrum tych działań znajdzie się wzmocnienie współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi WHO, aby skuteczniej wykorzystać potencjał medycyny tradycyjnej i integracyjnej dla dobra zdrowia publicznego. https://www.who.int/news/item/10-12-2024-friends-of-traditional-medicine-agree-agenda-for-action-for-2025
Dlaczego to robimy?
Komentarz Mai Surowicz
Założycielki i Prezeski Fundacji Onkologicznej Rakiety, Członkini Society for Integrative Oncology oraz European Society for Integrative Oncology
Medycyna integracyjna od lat jest standardem w wielu krajach, takich jak Niemcy, USA, Japonia czy Chiny. Łączy leczenie klasyczne z bezpiecznymi terapiami wspierającymi, których celem jest poprawa jakości życia pacjentów oraz wzmacnianie procesu zdrowienia. Niestety w Polsce podejście to wciąż bywa mylone z medycyną alternatywną i traktowane jako swojego rodzaju egzotyka. W rzeczywistości medycyna integracyjna nie zastępuje leczenia konwencjonalnego, lecz je uzupełnia – dbając kompleksowo o ciało, psychikę, aspekty duchowe i styl życia pacjentów.
Brak jasnych regulacji w Polsce powoduje chaos: z jednej strony ogranicza dostęp do sprawdzonych, profesjonalnych terapii, z drugiej – sprzyja rozwojowi niekontrolowanych i często niebezpiecznych praktyk. W pełni podzielam obawy wyrażone w artykule „Lex szarlatan: komu służy bitwa o medyczną prawdę?”– obecne propozycje legislacyjne mogą zaszkodzić pacjentom, zamykając drogę do sprawdzonej, integracyjnej opieki, a otwierając drzwi do podziemia reprezentowanego często przez ludzi bez wiedzy, doświadczenia i uprawnień do prowadzenia określonych praktyk. Dlatego apeluję do Ministerstwa Zdrowia o powołanie Komitetu ds. Medycyny Integracyjnej przy Komisji Zdrowia oraz o włączenie do dialogu ekspertów z Polski i zagranicy, aby – wzorem Niemiec – wypracować bezpieczne i nowoczesne standardy regulacyjne.
Zdecydowana większość Podopiecznych Fundacji Onkologicznej Rakiety to osoby, które do procesu zdrowienia podchodzą w sposób całościowy i holistyczny. Żadna z tych osób nie rezygnuje z leczenia klasycznego na rzecz metod alternatywnych. Przeciwnie – nasze integracyjne podejście wielokrotnie pomogło pacjentom powrócić na ścieżkę leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną, wzbogaconego o działania wspierające zdrowie fizyczne i psychiczne. Nasi pacjenci nie wypadają z rynku pracy w trakcie leczenia, nie rezygnują z dotychczasowych aktywności i życia społecznego, a przez chorobę przechodzą często traktując ją jak jeden z wielu projektów do zrealizowania w życiu.
Serdecznie dziękuję za wszystkie wyrazy wsparcia, zaangażowanie oraz gotowość do wspólnego rozwoju tego obszaru. Osoby sceptyczne zachęcam do pogłębionej lektury i poszerzenia wiedzy – poniżej przedstawiam linki do renomowanych szkoleń z zakresu medycyny integracyjnej, realizowanych w czołowych ośrodkach onkologicznych na świecie. Jednocześnie podkreślam, iż nasza Fundacja prowadzi dialog wyłącznie w sposób merytoryczny i uprzejmy – wierzymy, że mamy wspólny cel, jakim jest życie i zdrowie naszych odbiorców, dlatego nie zamierzamy się angażować i odpowiadać na rozpraszające naszą uwagę awantury, przepychanki i w obraźliwą komunikację.
Dziękuję!
▪︎▪︎▪︎
Badania naukowe
A Comprehensive Definition for Integrative Oncology
https://academic.oup.com/jncimono/article/2017/52/lgx012/4617827
Integrative Oncology: An Overview
https://ascopubs.org/doi/10.14694/EdBook_AM.2014.34.233
Growth of Integrative Medicine at Leading Cancer Centers Between 2009 and 2016: A Systematic Analysis of NCI-Designated Comprehensive Cancer Center Websites
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmid/29140485
Integrative Approaches to the Treatment of Cancer
https://europepmc.org/article/MED/36497414
▪︎▪︎▪︎
Publikacje
Complementary Medicine in the Treatment of Cancer autorstwa dr Jorge’a Pérez-Calvo Solera, zaprezentowany podczas webinarium Grupy Roboczej ds. Zdrowia Parlamentu Europejskiego (ENVI) w październiku 2021 roku i przedstawiający znaczenie integracyjnego podejścia w opiece onkologicznej: https://www.europarl.europa.eu/cmsdata/240636/Calvo%20Soler_final.pdf
▪︎▪︎▪︎
Ośrodki i specjaliści
Charité Comprehensive Cancer Center https://cccc.charite.de/en/about_us/
Mayo Clinic Comprehensive Cancer Center
https://www.mayoclinic.org/departments-centers/integrative-oncology/overview/ovc-20542190
Memorial Sloan Kettering
https://www.mskcc.org/cancer-care/diagnosis-treatment/symptom-management/integrative-medicine
UCLA Health Jonsson Comprehensive Cancer Center
https://www.uclahealth.org/medical-services/integrative-oncology
Centrum Medycyny Integracyjnej przy Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA Center for East-West Medicine)
Osher Center for Integrative Medicine (Harvard Medical School)
Osher Center for Integrative Medicine (Karolinska Institutet, Sztokholm, Szwecja)
Complementary and Integrative Medicine (Uniwersytet Duisburg-Essen, Niemcy)
Dr Henning Saupe, The Arcadia Praxisklinik (Bad Emstal, Germany)
Dr Hüseyin Sahinbas, Praxis für Hyperthermie (Pradus Medical Center am Kaiserteich, Düsseldorf, Germany)
▪︎▪︎▪︎
Osoba do kontaktu:
Joanna Niewolik
Pełnomocniczka zarządu ds. medycyny integracyjnej
tel. 796 395 555, [email protected]
